Zakażenia dróg moczowo płciowych ze względu na częstość występowania oraz znaczny wpływ na patologię rozrodu człowieka stanowią jeden z poważniejszych problemów diagnostycznych i klinicznych w położnictwie i ginekologii.
Do najczęściej występujących chorób układu płciowego zalicza się chlamydiozę, mykoplazmozę, rzęsistkowicę, rzeżączkę oraz drożdżycę. Dodatkowo coraz częściej za infekcję narządów płciowych są odpowiedzialne wirusy m.in. HSV, CMV, czy HPV. Bliskie sąsiedztwo układu płciowego z układem moczowym stanowi coraz częściej przyczynę stanów zapalnych pochwy lub szyjki macicy. Za tego typu infekcje odpowiedzialne są zarówno tlenowe, jak i beztlenowe ziarniaki gram dodatnie lub pałeczki gram ujemne.
W większości przypadków infekcje układu płciowego rozprzestrzeniają się drogą kontaktów płciowych, dlatego też w grupie wysokiego ryzyka znajdują się osoby często zmieniające partnerów seksualnych. Dodatkowo zakażeniu sprzyjają: stosowanie środków antykoncepcyjnych, terapia antybiotykowa, stany obniżonej odporności oraz niektóre choroby (m.in. cukrzyca, nowotwór). Ponadto bardziej podatne na tego typu infekcje są kobiety w ciąży.
W trakcie zakażenia dochodzi do zaburzenia naturalnej równowagi flory bakteryjnej pochwy, gdzie pałeczki kwasu mlekowego zostają wyparte i zastąpione przez inne, często niepożądane mikroorganizmy. Przebieg niektórych chorób może być całkowicie bezobjawowy. Między innymi Ureoplasma urealyticum może występować od 40 – 80% w szyjce macicy lub pochwie nie dając w ogóle objawów klinicznych. Podobnie doniesienia tyczą się Chlamydii trachomatis, gdzie jej bezobjawowy przebieg zaobserwowano u 50% mężczyzn oraz 80% kobiet.
Spośród objawów klinicznych najczęściej występuje biaława, rzadka wydzielina, uczucie swędzenia, pieczenie oraz zmiany na skórze w obrębie zewnętrznych narządów płciowych. Rozpoznanie zakażeń dróg płciowych powinno opierać się o ocenę kliniczną oraz wyniki badań mikrobiologicznych.
Za kryterium rozpoznania bakteryjnej waginozy (BV) uważa się spełnienie trzech z czterech kryteriów klinicznych Amsela: 1) rzadka, biaława, jednorodna wydzielina z pochwy; 2) obecność komórek typu „clue cell” w obrazie mikroskopowym; 3) pH wydzieliny pochwowej >4,5; 4) wydzielający się „rybi zapach” po dodaniu roztworu zasady do próbki wydzieliny z pochwy. Częstość występowania BV szacuje się od 10-64% u kobiet w wieku rozrodczym oraz od 5-41% u kobiet ciężarnych. Należy pamiętać jednak o tym, iż każda z tych chorób dotyczy w jednakowym stopniu także grupy mężczyzn.
Nieleczone infekcje mogą doprowadzić do poważnych powikłań terapeutycznych jak być przyczyną: zapalenia narządów miednicy mniejszej, zapalenia cewki moczowej, wywołać przedwczesny poród, czy też spowodować wady rozwojowe u nienarodzonego dziecka (niska masa urodzeniowa, komplikacje układu nerwowego, ślepotę) oraz stać się przyczyną bezpłodności.
Złotym standardem laboratoryjnej diagnostyki jest najczęściej hodowla mikrobiologiczna, obserwacja pod mikroskopem bakterii wybarwionych metodą Grama, czy testy immunologiczne, gdzie wykrywamy głownie obecność przeciwciał w surowicy pacjenta. Z badań wynika, iż dla niektórych mikroorganizmów jak np. Neisseria gonorrhoeae, czy Chlamydia trachomatis hodowla wykazuje niską czułość (50- 85%). Ponadto istnieje wiele patogenów, czy choćby wirusów gdzie tradycyjna metoda hodowlana jest niemożliwa, ze względu na wysoki koszt medium hodowlanego czy choćby czasochłonność wykonywania badania. Z tego też powodu najczęściej infekcje dróg moczowo płciowych diagnozowane są metodami biologii molekularnej.
Szybka i czuła diagnostyka najnowszymi osiągnięciami w dziedzinie biotechnologii umożliwia postawienie odpowiedniej diagnozy oraz pozwala rozpocząć odpowiednie i szybkie leczenie, by uniknąć wielu nieprzyjemnych, komplikacji terapeutycznych. Jak każdą chorobę, zakażenia układu moczowo-płciowego zdecydowanie łatwiej wyleczyć w początkowym stadium jej rozwoju. Wszelkie niepokojące objawy lub świadomość istnienia czynników ryzyka powinny nas skłaniać do podjęcia diagnostyki laboratoryjnej.
Nowoczesne technologie badań genetycznych umożliwiają nam dziś skuteczną, a co najważniejsze bardzo wczesną diagnostykę infekcji mikrobiologicznych. Dlatego warto choćby dla własnego komfortu psychicznego oraz w celu zapewnienia zdrowia przyszłej mamy oraz nienarodzonego dziecka wykonać tego typu badania. Materiałem do badania jest najczęściej wymaz z szyjki macicy, miejsca chorobowo zmienionego, czy też mocz. Pamiętajmy – przykry zapach, dyskomfort spowodowany brakiem kontroli nad swoim ciałem, konieczność ciągłego używania wkładek higienicznych, problemy w życiu seksualnym – to jest uleczalne, trzeba tylko zrobić pierwszy krok
Postęp w dziedzinie medycyny oraz rozwój nowych, szybkich technik laboratoryjnych umożliwia nam dziś skuteczną, a co najważniejsze bardzo wczesną diagnostykę infekcji mikrobiologicznych. Dlatego warto choćby dla własnego komfortu psychicznego oraz w celu zapewnienia zdrowia przyszłej mamy oraz nienarodzonego dziecka wykonać tego typu badania.
Większość infekcji dróg moczowo-płciowych może mieć charakter bezobjawowy. Spośród objawów klinicznych najczęściej występuje biaława, rzadka wydzielina, uczucie swędzenia, pieczenie oraz zmiany na skórze w obrębie zewnętrznych narządów płciowych.